Chương : 45
Đám người Breton trên đảo đều hãnh diện vì chiến thắng.
Aramis không khuyến khích họ chút nào. Khi mọi người lui hết, ông mới nói với Porthos:
- Chuyện chắc phải xảy ra là khi Nhà vua nghe được chuyện kháng cự này thì tất nổi giận hơn lên và những con người can đảm kia hẳn sẽ bị giết hết hoặc bị thiêu hết khi đảo bị chiếm, mà chắc sẽ không lâu đâu.
Porthos hỏi:
- Như thế là chúng ta làm việc đó vô ích à?
- Ngay lúc này thì không vô ích đâu. Vì chúng ta có một tù binh rồi, ta có thể hỏi xem kẻ thù của ta chuẩn bị những gì.
- Phải, ta hỏi hắn, cách làm dễ nhất là chúng ta đi ăn, ta mời hắn, hắn sẽ nói lúc ăn uống.
Họ thực hiện như đã nói. Viên sĩ quan lúc đầu hơi lo lắng, nhưng rồi lại yên tâm khi biết được ông ta tiếp xúc với ai rồi.
Ông không sợ bị vạ lây, kể rõ tất cả những chi tiết và chuyện d Artagnan từ chức và ra đi. Ông giải thích rằng sau đó, người tư lệnh mới ra lệnh bất ngờ tấn công Belle-Isle. Tới đó thì ông không còn biết gì thêm.
Aramis và Porthos tuyệt vọng đưa mắt nhìn nhau.
Aramis tiếp tục cuộc thẩm vấn tù binh hỏi xem phe Hoàng gia dự định làm gì đối với những thủ lĩnh trên đảo Belle-Isle.
Người này trả lời:
- Lệnh là trong lúc đánh nhau thì giết hay bắt rồi treo cổ.
Aramis và Porthos lại nhìn nhau. Mặt hai người đỏ lên.
Aramis nói:
- Tôi nhẹ cân lắm, treo không được, thứ người như tôi không để chết treo đâu.
Porthos nói:
- Còn tôi thì quá nặng, thứ như tôi thì đứt dây mất.
Người tù lịch sự nói:
- Tôi chắc rằng chúng tôi sẽ để cho các ngài tự chọn cái chết.
- Xin cảm ơn ngàn lần, - Aramis nghiêm giọng nói.
Porthos nghiêng mình nâng cốc:
- Thêm một ly chúc mừng sức khỏe của ông.
Từ chuyện này sang chuyện khác, bữa ăn kéo dài ra; viên sĩ quan vốn là nhà quý tộc tinh tế nên nghiêng dần dần cảm tình về phía Aramis, con người thông minh đến mức hấp dẫn và Porthos tốt bụng, xuề xoà. Ông nói:
- Xin lỗi cho tôi hỏi một câu. Vì rằng ai uống đến chai thứ sáu thì cũng có quyền được quên một ít.
Porthos nói:
- Hỏi đi! Hỏi đi!
- Có phải hai người đã từng là lính ngự lâm phải không?
- Thưa ông, phải, và là dân thượng thặng nữa. - Porthos trả lời.
- Đúng vậy: tôi có thể nói các ông là người giỏi nhất trong các chiến sĩ đấy. Nói thế chắc là không động chạm đến vong linh thân phụ của tôi đâu.
Aramis kêu lên:
- Thân phụ của ông là ai?
- Ông biết tôi tên là gì không?
- Ồ không, nhưng chắc ông chịu nói.
- Tôi tên là Georges De Biscarrat.
Đến lượt Porthos reo lên:
- A! Biscarrat? - Aramis nhớ không?
- Biscarrat à? Hình như Người sĩ quan nói:
- Ông chịu khó nhớ xem
Porthos nói:
- Đúng rồi. Biscarrat tự Hồng y, một trong bốn người, vào ngày chúng ta kết thân với d Artagnan đã đến chặn chúng ta lại, tay lăm lăm cây gươm.
- Thưa các ông, đúng lắm rồi.
Aramis hấp tấp nói:
- Con người độc nhất mà chúng ta không làm bị thương.
- Vì là một tay kiếm cừ, - người tù binh nói.
Cả hai người bạn reo lên:
- Đúng rồi, đúng rồi! Trời. Chúng tôi rất lấy làm hân hạnh được biết một con người đáng kính như ông, ông De Biscarrat ạ.
Họ giơ tay cho Biscarrat nắm chặt. Aramis nhìn Porthos như muốn nói: "Đây là người sẽ giúp chúng ta", rồi nói ngay tức khắc:
- Phải công nhận là làm một con người tốt cũng thật thú.
- Phụ thân tôi cũng nói như thế.
- Phải nhận thêm nữa là thật buồn khi phải gặp người nhất định là sẽ bị bắn hay treo cổ, và nhất định khi biết rằng những người đó thuộc hạng quen biết cũ, trúc mai chi mã đấy.
Chàng tuổi trẻ nồng nhiệt nói:
- A, các ông, các bạn ơi, không thể nào đến cùng đường như thế đâu.
- Ô, ông nói thế.
- Lúc tôi mới gặp các ông tôi nói thế rồi, bây giờ biết các ông tôi xin nói rõ. Nếu muốn, các ông có thể thoát khỏi tai kiếp này.
- Tại sao là: "Nếu muốn"? - Aramis kêu lên và đưa đôi mắt tinh anh nhìn người tù rồi nhìn Porthos.
Porthos cũng nhìn lại với sự cứng cỏi đáng phục:
- Miễn là đừng bắt chúng tôi phải làm chuyện hèn hạ là được!
Nhà quý tộc của quân đội Hoàng gia tiếp:
- Không ai đòi các ông điều gì hết. Sao ông lại muốn người ta đòi hỏi ông? Nếu người ta tìm được ông thì hết chuyện nói rồi. Cho nên các ông phải làm sao cho người ta không tìm được các ông.
Porthos nói thật oai vệ:
- Tôi chắc không lầm đâu, muốn tìm được chúng tôi thì phải tới tận đây mới được.
- Về chuyện này thì bạn hoàn toàn có lý rồi, - Aramis tiếp lời mà mắt vẫn nhìn dò hỏi nơi nét mặt của Biscarrat lúc này đang im lặng và nén mình, - Thưa ông De Biscarrat, có phải ông muốn nói với chúng tôi điều gì đấy, muốn mở đường nào cho chúng tôi thật đấy không?
- Ồ các ông, các bạn của tôi; nói ra thì tôi lại phải với điều lệnh mất thôi. Nhưng nghe kìa, có tiếng gì khoả lấp tiếng của tôi đây.
- Tiếng súng đại bác. - Porthos nói.
Người ta nghe có tiếng đại bác gầm đằng xa, giữa núi đá, tiếng súng ghê hồn trong một trận chiến ngắn ngủi. Porthos hỏi:
- Cái gì thế?
Aramis kêu lên:
- Thôi dúng rồi, đúng như tôi nghi rồi.
- Sao?
- Cuộc tấn công của ông chỉ là giả vờ phải không thưa ông? Trong khi các đội của ông bị đẩy lùi thì chắc chắn là sẽ có một toán đổ bộ được phía bên kia đảo.
- Thưa ông, nhiều toán lắm.
- Thế là ta nguy rồi, - viên giám mục Vannes bình tĩnh nói.
Viên lãnh Chúa Pierrefonds trả lời:
- Có thể là nguy. Nhưng chúng ta không dễ bị bắt, không dễ bị treo cổ đâu.
Nói xong, ông đứng dậy, tiến lại gần bức vách, lạnh lùng rút gươm, rút súng, đĩnh đạc như một người lính già sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng gởi gắm cả cuộc đời mình vào những vũ khí hoạt động tốt, hiệu quả cao của mình.
Aramis xuất hiện giữa hai cây đuốc nơi cánh cửa sổ ngó ra cái sân lớn lúc này đầy binh sĩ đang đợi lệnh và đám dân chúng đang cầu khẩn mong được cứu giúp. D Herblay lên giọng nghiêm nghị vang vang.
- Các bạn, ông Fouquet, người bảo vệ các bạn, người bạn thân, người cha các bạn đã bị Nhà vua cho lệnh bắt và ném vào ngục Bastille rồi.
Một tràng tiếng kêu la giận dữ, đe doạ vang lên đến tận khung cửa sổ người giám mục đang đứng khiến không khí quanh đó như rung chuyển lên. Những người quá khích la lên:
- Chúng ta hãy trả thù cho ông Fouquet! Giết hết bọn bảo hoàng!
Aramis nghiêm nghị trả lời:
- Không các bạn ạ, chớ chống cự? Nhà vua là kẻ mang mệnh trời. Thượng đế và Nhà vua đã đánh ông Fouquet. Các bạn nên chịu trách nhiệm trước bàn tay Thượng đế. Nhưng chớ tìm cách trả thù cho người chủ các bạn; làm thế các bạn sẽ hy sinh vô ích vợ con, tài sản và thân xác các bạn: các bạn hãy buông súng xuống rồi trở về nhà. Chính tôi xin các bạn làm như thế, khẩn cầu các bạn như thế, tôi, người đã thay mặt ông Fouquet để chỉ huy các bạn đây.
Đám đông xúm xít dưới cửa sổ la lên một tràng dài rền vang đầy nỗi tức giận và sợ hãi lẫn lộn, Aramis tiếp:
- Binh sĩ của Louis XIV đã vào đảo rồi. Từ nay giữa họ và các bạn không có đánh nhau nữa, đánh nhau thì phải tàn sát thôi. Thôi đi đi, về đi và quên đi. Lần này là tôi nhân danh Chúa ra lệnh cho các bạn đấy!
Những người bạo loạn chịu khuất phục lẳng lặng rút lui tù từ Porthos nói:
- Úi dà, bạn ơi, bạn vừa nói gì thế?
Biscarrat nói:
- Thưa ông, ông vừa cứu được dân chúng của ông, nhưng không cứu được bạn ông và ông.
Người giám mục Vannes nói với một giọng cao cả, dịu dàng đến mức lạ lùng:
- Thưa ông De Biscarrat, xin ông vui lòng lấy lại tự đo của ông.
- Thưa ông, tôi rất sẵn sàng, nhưng mà…
- Nhưng mà ông làm thế là giúp chúng tôi. Vì khi báo cho người giúp Nhà vua biết việc dân chúng trên đảo chịu thần phục thì ông cũng có thể kiếm cách nào đó chen vào lời nói xin tha cho chúng tôi.
Porthos mắt toé lửa:
- Xin tha? Xin tha? Cái gì thế?
Aramis thúc cùi chỏ thật mạnh vào người bạn như ông đã làm thời trẻ tuổi xưa, lúc ông muốn báo cho Porthos biết ông đã làm hay sắp làm điều gì đó. Porthos hiểu nên nín bặt, Biscarrat cũng hơi ngạc nhiên vì từ xin tha đó thốt ra từ miệng của người lính ngự lâm kiêu hãnh mới vừa say sưa kể lại những chiến tích trong đời mình.
- Thưa các ông, tôi sẽ đi.
Aramis cúi chào:
- Xin ông cứ đi, ông De Biscarrat, ạ, và xin thành thật cảm ơn ông trước.
Người sĩ quan cảm động, nói lời từ giã hai người cựu thù của phụ thân ông.
- Quý ông là những người tôi thật hân hạnh lúc này được gọi là bạn, theo như các ông muốn thế, nhưng rồi các ông sẽ ra sao?
- Chúng tôi chờ đợi ở đây. Tôi là giám mục Vaunes, ông De Biscarrat ạ. Chắc người ta không giết một linh mục đâu, cũng như người ta không treo cổ một nhà quý tộc đâu.
- Ồ thưa ngài, thưa quý ngài, đúng rồi. Đúng, ngài có lý, ngài còn có điều may đó. Thôi tôi đi về với người chỉ huy chiến dịch. Xin vĩnh biệt, ồ, xin tạm biệt.
Aramis nhìn anh ta đi và chỉ còn lại một mình với Porthos.
- Sao? Bạn hiểu chưa?
- Thật tình chưa.
- Biscarrat ở đây vướng chân bạn phải không?
- Không đâu, thằng bé được lắm.
- Nhưng, cái hang Locmaria đâu có cần cho mọi người biết.
- Ồ, đúng, đúng rồi. Tôi hiểu rồi. Ta chui theo đường hầm.
Aramis trả lời:
- Xin mời, mời bạn Porthos lên đường. Thuyền đang chờ chúng ta và Nhà vua chưa chộp được chúng ta đâu.
Aramis không khuyến khích họ chút nào. Khi mọi người lui hết, ông mới nói với Porthos:
- Chuyện chắc phải xảy ra là khi Nhà vua nghe được chuyện kháng cự này thì tất nổi giận hơn lên và những con người can đảm kia hẳn sẽ bị giết hết hoặc bị thiêu hết khi đảo bị chiếm, mà chắc sẽ không lâu đâu.
Porthos hỏi:
- Như thế là chúng ta làm việc đó vô ích à?
- Ngay lúc này thì không vô ích đâu. Vì chúng ta có một tù binh rồi, ta có thể hỏi xem kẻ thù của ta chuẩn bị những gì.
- Phải, ta hỏi hắn, cách làm dễ nhất là chúng ta đi ăn, ta mời hắn, hắn sẽ nói lúc ăn uống.
Họ thực hiện như đã nói. Viên sĩ quan lúc đầu hơi lo lắng, nhưng rồi lại yên tâm khi biết được ông ta tiếp xúc với ai rồi.
Ông không sợ bị vạ lây, kể rõ tất cả những chi tiết và chuyện d Artagnan từ chức và ra đi. Ông giải thích rằng sau đó, người tư lệnh mới ra lệnh bất ngờ tấn công Belle-Isle. Tới đó thì ông không còn biết gì thêm.
Aramis và Porthos tuyệt vọng đưa mắt nhìn nhau.
Aramis tiếp tục cuộc thẩm vấn tù binh hỏi xem phe Hoàng gia dự định làm gì đối với những thủ lĩnh trên đảo Belle-Isle.
Người này trả lời:
- Lệnh là trong lúc đánh nhau thì giết hay bắt rồi treo cổ.
Aramis và Porthos lại nhìn nhau. Mặt hai người đỏ lên.
Aramis nói:
- Tôi nhẹ cân lắm, treo không được, thứ người như tôi không để chết treo đâu.
Porthos nói:
- Còn tôi thì quá nặng, thứ như tôi thì đứt dây mất.
Người tù lịch sự nói:
- Tôi chắc rằng chúng tôi sẽ để cho các ngài tự chọn cái chết.
- Xin cảm ơn ngàn lần, - Aramis nghiêm giọng nói.
Porthos nghiêng mình nâng cốc:
- Thêm một ly chúc mừng sức khỏe của ông.
Từ chuyện này sang chuyện khác, bữa ăn kéo dài ra; viên sĩ quan vốn là nhà quý tộc tinh tế nên nghiêng dần dần cảm tình về phía Aramis, con người thông minh đến mức hấp dẫn và Porthos tốt bụng, xuề xoà. Ông nói:
- Xin lỗi cho tôi hỏi một câu. Vì rằng ai uống đến chai thứ sáu thì cũng có quyền được quên một ít.
Porthos nói:
- Hỏi đi! Hỏi đi!
- Có phải hai người đã từng là lính ngự lâm phải không?
- Thưa ông, phải, và là dân thượng thặng nữa. - Porthos trả lời.
- Đúng vậy: tôi có thể nói các ông là người giỏi nhất trong các chiến sĩ đấy. Nói thế chắc là không động chạm đến vong linh thân phụ của tôi đâu.
Aramis kêu lên:
- Thân phụ của ông là ai?
- Ông biết tôi tên là gì không?
- Ồ không, nhưng chắc ông chịu nói.
- Tôi tên là Georges De Biscarrat.
Đến lượt Porthos reo lên:
- A! Biscarrat? - Aramis nhớ không?
- Biscarrat à? Hình như Người sĩ quan nói:
- Ông chịu khó nhớ xem
Porthos nói:
- Đúng rồi. Biscarrat tự Hồng y, một trong bốn người, vào ngày chúng ta kết thân với d Artagnan đã đến chặn chúng ta lại, tay lăm lăm cây gươm.
- Thưa các ông, đúng lắm rồi.
Aramis hấp tấp nói:
- Con người độc nhất mà chúng ta không làm bị thương.
- Vì là một tay kiếm cừ, - người tù binh nói.
Cả hai người bạn reo lên:
- Đúng rồi, đúng rồi! Trời. Chúng tôi rất lấy làm hân hạnh được biết một con người đáng kính như ông, ông De Biscarrat ạ.
Họ giơ tay cho Biscarrat nắm chặt. Aramis nhìn Porthos như muốn nói: "Đây là người sẽ giúp chúng ta", rồi nói ngay tức khắc:
- Phải công nhận là làm một con người tốt cũng thật thú.
- Phụ thân tôi cũng nói như thế.
- Phải nhận thêm nữa là thật buồn khi phải gặp người nhất định là sẽ bị bắn hay treo cổ, và nhất định khi biết rằng những người đó thuộc hạng quen biết cũ, trúc mai chi mã đấy.
Chàng tuổi trẻ nồng nhiệt nói:
- A, các ông, các bạn ơi, không thể nào đến cùng đường như thế đâu.
- Ô, ông nói thế.
- Lúc tôi mới gặp các ông tôi nói thế rồi, bây giờ biết các ông tôi xin nói rõ. Nếu muốn, các ông có thể thoát khỏi tai kiếp này.
- Tại sao là: "Nếu muốn"? - Aramis kêu lên và đưa đôi mắt tinh anh nhìn người tù rồi nhìn Porthos.
Porthos cũng nhìn lại với sự cứng cỏi đáng phục:
- Miễn là đừng bắt chúng tôi phải làm chuyện hèn hạ là được!
Nhà quý tộc của quân đội Hoàng gia tiếp:
- Không ai đòi các ông điều gì hết. Sao ông lại muốn người ta đòi hỏi ông? Nếu người ta tìm được ông thì hết chuyện nói rồi. Cho nên các ông phải làm sao cho người ta không tìm được các ông.
Porthos nói thật oai vệ:
- Tôi chắc không lầm đâu, muốn tìm được chúng tôi thì phải tới tận đây mới được.
- Về chuyện này thì bạn hoàn toàn có lý rồi, - Aramis tiếp lời mà mắt vẫn nhìn dò hỏi nơi nét mặt của Biscarrat lúc này đang im lặng và nén mình, - Thưa ông De Biscarrat, có phải ông muốn nói với chúng tôi điều gì đấy, muốn mở đường nào cho chúng tôi thật đấy không?
- Ồ các ông, các bạn của tôi; nói ra thì tôi lại phải với điều lệnh mất thôi. Nhưng nghe kìa, có tiếng gì khoả lấp tiếng của tôi đây.
- Tiếng súng đại bác. - Porthos nói.
Người ta nghe có tiếng đại bác gầm đằng xa, giữa núi đá, tiếng súng ghê hồn trong một trận chiến ngắn ngủi. Porthos hỏi:
- Cái gì thế?
Aramis kêu lên:
- Thôi dúng rồi, đúng như tôi nghi rồi.
- Sao?
- Cuộc tấn công của ông chỉ là giả vờ phải không thưa ông? Trong khi các đội của ông bị đẩy lùi thì chắc chắn là sẽ có một toán đổ bộ được phía bên kia đảo.
- Thưa ông, nhiều toán lắm.
- Thế là ta nguy rồi, - viên giám mục Vannes bình tĩnh nói.
Viên lãnh Chúa Pierrefonds trả lời:
- Có thể là nguy. Nhưng chúng ta không dễ bị bắt, không dễ bị treo cổ đâu.
Nói xong, ông đứng dậy, tiến lại gần bức vách, lạnh lùng rút gươm, rút súng, đĩnh đạc như một người lính già sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng gởi gắm cả cuộc đời mình vào những vũ khí hoạt động tốt, hiệu quả cao của mình.
Aramis xuất hiện giữa hai cây đuốc nơi cánh cửa sổ ngó ra cái sân lớn lúc này đầy binh sĩ đang đợi lệnh và đám dân chúng đang cầu khẩn mong được cứu giúp. D Herblay lên giọng nghiêm nghị vang vang.
- Các bạn, ông Fouquet, người bảo vệ các bạn, người bạn thân, người cha các bạn đã bị Nhà vua cho lệnh bắt và ném vào ngục Bastille rồi.
Một tràng tiếng kêu la giận dữ, đe doạ vang lên đến tận khung cửa sổ người giám mục đang đứng khiến không khí quanh đó như rung chuyển lên. Những người quá khích la lên:
- Chúng ta hãy trả thù cho ông Fouquet! Giết hết bọn bảo hoàng!
Aramis nghiêm nghị trả lời:
- Không các bạn ạ, chớ chống cự? Nhà vua là kẻ mang mệnh trời. Thượng đế và Nhà vua đã đánh ông Fouquet. Các bạn nên chịu trách nhiệm trước bàn tay Thượng đế. Nhưng chớ tìm cách trả thù cho người chủ các bạn; làm thế các bạn sẽ hy sinh vô ích vợ con, tài sản và thân xác các bạn: các bạn hãy buông súng xuống rồi trở về nhà. Chính tôi xin các bạn làm như thế, khẩn cầu các bạn như thế, tôi, người đã thay mặt ông Fouquet để chỉ huy các bạn đây.
Đám đông xúm xít dưới cửa sổ la lên một tràng dài rền vang đầy nỗi tức giận và sợ hãi lẫn lộn, Aramis tiếp:
- Binh sĩ của Louis XIV đã vào đảo rồi. Từ nay giữa họ và các bạn không có đánh nhau nữa, đánh nhau thì phải tàn sát thôi. Thôi đi đi, về đi và quên đi. Lần này là tôi nhân danh Chúa ra lệnh cho các bạn đấy!
Những người bạo loạn chịu khuất phục lẳng lặng rút lui tù từ Porthos nói:
- Úi dà, bạn ơi, bạn vừa nói gì thế?
Biscarrat nói:
- Thưa ông, ông vừa cứu được dân chúng của ông, nhưng không cứu được bạn ông và ông.
Người giám mục Vannes nói với một giọng cao cả, dịu dàng đến mức lạ lùng:
- Thưa ông De Biscarrat, xin ông vui lòng lấy lại tự đo của ông.
- Thưa ông, tôi rất sẵn sàng, nhưng mà…
- Nhưng mà ông làm thế là giúp chúng tôi. Vì khi báo cho người giúp Nhà vua biết việc dân chúng trên đảo chịu thần phục thì ông cũng có thể kiếm cách nào đó chen vào lời nói xin tha cho chúng tôi.
Porthos mắt toé lửa:
- Xin tha? Xin tha? Cái gì thế?
Aramis thúc cùi chỏ thật mạnh vào người bạn như ông đã làm thời trẻ tuổi xưa, lúc ông muốn báo cho Porthos biết ông đã làm hay sắp làm điều gì đó. Porthos hiểu nên nín bặt, Biscarrat cũng hơi ngạc nhiên vì từ xin tha đó thốt ra từ miệng của người lính ngự lâm kiêu hãnh mới vừa say sưa kể lại những chiến tích trong đời mình.
- Thưa các ông, tôi sẽ đi.
Aramis cúi chào:
- Xin ông cứ đi, ông De Biscarrat, ạ, và xin thành thật cảm ơn ông trước.
Người sĩ quan cảm động, nói lời từ giã hai người cựu thù của phụ thân ông.
- Quý ông là những người tôi thật hân hạnh lúc này được gọi là bạn, theo như các ông muốn thế, nhưng rồi các ông sẽ ra sao?
- Chúng tôi chờ đợi ở đây. Tôi là giám mục Vaunes, ông De Biscarrat ạ. Chắc người ta không giết một linh mục đâu, cũng như người ta không treo cổ một nhà quý tộc đâu.
- Ồ thưa ngài, thưa quý ngài, đúng rồi. Đúng, ngài có lý, ngài còn có điều may đó. Thôi tôi đi về với người chỉ huy chiến dịch. Xin vĩnh biệt, ồ, xin tạm biệt.
Aramis nhìn anh ta đi và chỉ còn lại một mình với Porthos.
- Sao? Bạn hiểu chưa?
- Thật tình chưa.
- Biscarrat ở đây vướng chân bạn phải không?
- Không đâu, thằng bé được lắm.
- Nhưng, cái hang Locmaria đâu có cần cho mọi người biết.
- Ồ, đúng, đúng rồi. Tôi hiểu rồi. Ta chui theo đường hầm.
Aramis trả lời:
- Xin mời, mời bạn Porthos lên đường. Thuyền đang chờ chúng ta và Nhà vua chưa chộp được chúng ta đâu.
